Aangepast zoeken

maandag 6 juli 2009

Sommen Versnellen

Zo af en toe kun je mensen uit het basisonderwijs horen discussiëren over het antwoord op de vraag of je nu de splitsingen van de getallen tot 10 of tot 20 moet automatiseren. De auteur van dit boek op Cd-rom, Harrie Meinen, geeft mijns inziens op deze vraag een antwoord waar hij in zijn inleiding op Sommen Versnellen hierover het volgende zegt:

Automatiseren van de sommen tot en met twintig is voor het rekenonderwijs heel belangrijk. Dit moge blijken uit rekenonderzoeken die diverse remedial teachers en andere onderzoekers uitvoeren wanneer een leerling 'vastloopt' in het rekenonderwijs: vaak is de diepere oorzaak van het rekenprobleem het niet automatisch beheersen van de sommen tot en met 20 en de tafels. Diverse publicaties bevestigen het hierboven gestelde.

Het is dus heel belangrijk dat leerlingen binnen het onderwijs goed leren automatiseren. Door alleen de methode te volgen, wordt bij veel kinderen het automatiseren van de genoemde rekenhandelingen niet gehaald. Naast de methode zal met vaste regelmaat geoefend moeten worden met sommen tot en met 20. ... Dit automatiseren kan onder andere bereikt worden door met een vaste regelmaat kinderen te laten werken met bladen waarop veel van de genoemde sommen staan afgedrukt.

Met alleen het maken van sommetjes ben je er niet. Wellicht doe je ook een te groot beroep op het geheugen van een leerling - kijk je alleen al naar de sommen tot en met 20, dan verwacht je van de kinderen dat ze bijna 180 sommen uit het hoofd kennen. Naast het trainen van de getallen is het ook belangrijk kinderen strategieën aan te leren (bijv. Hoe kun je snel 6 + 7 uitrekenen). De moderne rekenmethodes maken veel gebruik van het aanleren van diverse strategieën, maar het lijkt me mijns inziens nuttig dit expliciet de leerlingen aan te leren.
Daarom is mijn voorstel om naast het trainen van het automatiseren (Sommen Versnellen) de kinderen expliciet strategieën voor deze rekenhandelingen aan te leren.


In Sommen Versnellen beschrijft de auteur een mogelijke werkwijze om dit te realiseren. Meteen wordt dan ook duidelijk dat Sommen Versnellen enkel een onderdeel is van deze werkwijze en geen methode op zich!

Sommen Versnellen bestaat uit 7 boekjes. Boekjes 1 tot en met 4 vormen de basis, boekjes 5, 6 en 7 bieden extra oefenkansen. Per boekje voorziet de auteur een zestal weken oefentijd, waarbij de leerlingen dagelijks (maar minstens 3 keer per week) gedurende vijf minuten aan een werkblaadje werken. Zo kan men ook de vooruitgang in tempo in kaart brengen. Elk werkblaadje staat in het teken van een bepaald somtype of een bepaalde strategie. Deze staat bovenaan het blad duidelijk aangegeven. Na deze vijf minuten maken de leerlingen de rekenopgaven uit de rekenmethode. Zijn ze daarmee klaar, dan kunnen ze in een andere kleur verder werken aan hun werkblaadje uit Sommen Versnellen.

Bij het pakket horen ook zes toetsen. De 2- en de 4-minutentoetsen gaan na in welke mate de optel- en af-treksommen tot 10 en tot 20 geautomatiseerd zijn, de 4 andere toetsen bekijken steeds een bepaald onderdeel:
  • Toets 1: optellen tot 10
  • Toets 2: aftrekken vanaf 10
  • Toets 3: optellen over het tiental
  • Toets 4: aftrekken over het tiental
Met deze 4 toetsen kan men analyseren waar het eventueel nog fout loopt. De oefeningen zijn immers onderverdeeld in categorieën. Op basis daarvan kan men gericht remediëren. Het remediëringsgedeelte van Sommen Versnellen bevat de nodige uitleg en materialen (sommenkaartjes, strategiekaarten) die nodig zijn om de leerlingen vooruit te helpen.

Sommen Versnellen is een nuchtere, doordachte en doelgerichte aanpak om de sommen tot en met 20 te automatiseren. Het geheel kan naast elke rekenmethode gebruikt worden. De auteur koos voor een sobere opmaak van de oefenblaadjes en rekenmaterialen. Op deze manier blijft de rekenhandeling centraal staan en kunnen leerlingen zich niet verliezen in onbelangrijke randkenmerken. De geleidelijke opbouw staat er garant voor dat de leerlingen geen essentiële stappen overslaan.

Nogmaals een bewijs dat soberheid en effectiviteit wel samengaan.

Auteur: Harrie Meinen
Titel: Sommen Versnellen
Uitgeverij: Eduforce
Plaats: Drachten
Jaar: 2008 (herziene versie)
Uitvoering: cd-rom
Prijs: € 50,00

© Lieven Coppens, http://boeketje-onderwijs.skynetblogs.be/