De kracht in Jezelf - recensie

Wie vaak met hoogbegaafde kinderen te maken krijgt, heeft het ongetwijfeld al meermaals gemerkt: een aantal onder hen weet niet hoe ze moeten leren. Dit breekt hen vooral zuur op in die situaties waarin hun informele, spontane leren niet langer toereikend is. Ze presteren dan ook niet zoals verwacht. Een goede begeleiding daagt hen zodanig uit dat ze het informele leren moeten verlaten voor het formele leren waarbij eigenschappen zoals doorzettingsvermogen, zelfdiscipline en geconcentreerd kunnen werken en vaardigheden als plannen en reflecteren essentieel zijn. Het gebrek aan vaardigheden in verband met leren leren kan leiden tot onderpresteren. Met allerlei bijkomende problemen tot gevolg. Door de kracht in zichzelf aan te spreken kunnen hoogbegaafde leerlingen risico’s op onderpresteren en onderpresteren zelf verhelpen en hun leervaardigheden ontwikkelen. En zo zijn we meteen bij de titel van het boek.

De kracht in jezelf is een onderdeel van het Model van Talent Ontwikkeling van de auteur. Zijn stelling is dat de kracht in de hoogbegaafde leerling enerzijds en zijn omgeving anderzijds zijn wijze van leren beïnvloeden, waardoor hij zijn aanleg om goed te leren kan verzilveren in hoge prestaties. Binnen het model vertaalt de auteur deze kracht in jezelf in zeven verschillende vaardigheden:

• kunnen doorzetten als het moeilijk is;
• fouten durven maken en hulp durven vragen;
• kunnen nadenken over hoe je een taak maakt;
• tegenslagen kunnen verwerken, kunnen omgaan met kritiek;
• gedisciplineerd en geconcentreerd kunnen werken;
• voor zichzelf kunnen opkomen;
• vertrouwen hebben dat men het goed kan.

Om als begeleider samen met het kind het leren leren en het onderpresteren aan te pakken, zijn er veel probleemoplossende gesprekken nodig. Jan Kuipers werkte hiervoor een pakket uit waarbij deze gesprekken aan de hand van denk-, praat- en opdrachtkaarten kunnen gevoerd worden. Sommige lezers zullen zeker enkele parallellen met de cognitieve gedragstherapie ontdekken. Voor de theoretische achtergrond verwijst de auteur naar het Handboek hoogbegaafdheid van Eleonoor Van Gerven.

Concreet krijgt de leerling een werkboekje dat onderverdeeld is in vier hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk staat de leerling zelf centraal. In het tweede hoofdstuk komt zijn omgeving aan bod. In het derde hoofdstuk gaat de leerling op zoek naar de kracht in jezelf. In het vierde hoofdstuk worden een aantal stappen uit de Rationeel-Emotieve-Therapie toegepast. In het boek zelf kan de begeleider bij elk werkblad lezen wat het doel is, welke werkwijze hij moet hanteren en eventueel extra informatie (vaak een verwijzing naar het handboek van Eleonoor Van Gerven).

De kracht in jezelf is een hulpprogramma met een sterke theoretische achtergrond. Er werd duidelijk zeer goed over nagedacht. Dit impliceert dat de begeleider deze theoretische achtergrond maar beter kent en beheerst. Alleen dan kan het hulpprogramma effectief zijn. Is dit niet het geval, dan is het niet ondenkbaar dat deze individuele, probleemoplossende gesprekken door het hoogbegaafde kind ervaren worden als het invullen van “alweer” een werkboekje. En dit zou aan dit vrije unieke concept heel wat afbreuk doen.

Titel: De Kracht in Jezelf

Auteur: Jan Kuipers
Verkrijgbaar bij: Eduforce

Jaar: 2010

Plaats: Drachten

Uitvoering: boekje in spiraalband

Prijs: € 79,95

© Lieven Coppens, http://boeketje-onderwijs.skynetblogs.be/