De Spellingchecker

De Spellingchecker van Uitgeverij Eduforce doet meer dan de titel belooft. Het is een geïntegreerde spelling- en schrijfgids. Hij laat de leerlingen toe om zelfstandig correct gespelde en opgebouwde werkstukken af te leveren. Geen spelling om de spelling dus, maar correct spellen met een doel. Geen schrijven-in-het-wilde-weg, maar strategisch schrijven. Voor veel leerlingen maakt dit een wereld van verschil. Minimaal op het vlak van de motivatie. Maximaal op het vlak van het schrijfinzicht.

Het stappenplan gaat uit van vier woordsoorten die gebaseerd zijn op de vier hoofdprincipes waarop de Nederlandse spelling is gebaseerd. Elke woordsoort krijgt een eigen kleur en een pictogram. Het zijn:

• Het principe van de fonologie of de hoorwoorden (rood).
• Het principe van de morfologie of de net-als-woorden (geel).
• Het principe van de regels of de regelwoorden (blauw).
• Het principe van de etymologie of de weetwoorden (groen).

In de spellingchecker vindt de leerling voor elk van de woordsoorten een aantal bladzijden met de toe te passen strategieën. Deze zijn gemakkelijk te herkennen aan de gekleurde rand. Het eerste blad van elke woordsoort bevat een overzicht van de mogelijke moeilijkheden.

Via de stappen in het schema leren de kinderen om de woorden te analyseren en te groeperen. Ze moeten zich eerst oriënteren op de spellingmoeilijkheid die in het woord zit. Op basis daarvan bepalen ze dan welk strategie ze moeten toepassen om het woord correct te schrijven.

In het kort komt het hier op neer. De leerling spreekt het woord uit en beluistert het. Hij zoekt de moeilijke stukken in het woord op (of zoekt het woord op of vraagt het als hij de moeilijkheid niet weet). Hierna bepaalt hij tot welke woordsoort het hoort. Hij kijkt dan op het eerste blad van elke woordsoort met welk voorbeeldwoord het overeenkomt. Op de aangegeven bladzijde vindt hij dan de juiste schrijfwijze.

Verderop in de spellingchecker vindt de leerling een aantal denkkaarten (met paarse rand). Deze begeleiden hem in het nadenken over specifieke problemen zoals:

• De open en gesloten lettergreep (gebaseerd op het principe van de klankgroepen).
• Het schrijven van samenstellingen (tussen -n- of niet).
• Het schrijven van g of ch.
• De werkwoordspelling.
• De codekaart.
  Die codekaart is een zeer handig instrument voor leerkracht en leerling. De leerkracht corrigeert immers niet. Hij geeft enkel aan dat de leerling nog eens moet nadenken over wat hij schreef. Deze codes hebben niet alleen te maken op de spelling, maar ook met andere facetten van het schrijven.

Want daar is het om te doen. De spelling te integreren in het stelonderwijs. In de handleiding voor de leerkracht staan de fases van het schrijfproces beschreven:

• Plannen.
• Schrijven.
• Reviseren.

De handleiding biedt een aantal kopieerbladen voor het strategisch schrijven binnen het stelonderwijs:

• Een stappenplan voor het schrijven van een tekst.
• Een ontwerpblad voor het schrijven van een tekst.
• Een schrijfblad voor een verhaaltekst.
• Een schrijfblad voor een informatieve tekst.
• Een schrijfblad voor het definitieve schrijfproduct.
• Een zesde blad verdient extra aandacht: het blad Tips en Tops. De methodiek gaat er van uit dat de kladversie van een tekst door een medeleerling, het schrijfmaatje, gelezen wordt. Op dit blad geeft hij adviezen (tips) en complimenten (tops). Door deze communicatie over en weer brengen de leerlingen elkaars schrijfproducten op een hoger niveau.

Deze spellingchecker en de daarachter liggende methodiek kun je klassikaal gebruiken voor het spelling- en schrijfonderricht. Hij kan echter ook een krachtig maatje zijn voor leerlingen met ernstige schrijf- en spellingproblemen. Een dergelijke gids stelt het toepassen van dispenserende maatregelen op een verantwoorde manier uit.

Deze spellingchecker kun je naast om het even welk leerplan en methode gebruiken. Dit maakt hem tot een sterk remediëringsmaatje Hij is eveneens een ideale aanvulling op taalmethodes waarbij er te weinig nadruk op het spellingonderwijs ligt. En geloof me, die bestaan!

Zeer warm aanbevolen!

Auteur: Nicole Neels, M SEN
Titel: De Spellingchecker
Verkrijgbaar bij: Eduforce
Jaar: 2009
Plaats: Drachten
Uitvoering: boekje met spiraalband, 121 pagina's
Prijs: € 24,95 (let op: kwantumkorting bij meerdere exemplaren)

© Lieven Coppens, http://boeketje-onderwijs.skynetblogs.be/